Ron van Meer hoopt dat consumenten zich meer gaan verdiepen in eerlijke koffie

Werkzaam bij Fairtrade Original: 1992 tot 2013  

Functie: Business Consultant voor Latijns-Amerika

Jarenlang was Ron werkzaam in de koffiewereld. In 1992 begon hij als Assistent Projectmedewerker Latijns-Amerika en Koffie bij Fairtrade Original (toen nog S.O.S Wereldhandel). Omdat Ron ervan overtuigd raakte dat Fairtrade Original meer kon bereiken als er meer ‘vanuit het veld’ werd gewerkt, vroeg hij om stationering in Guatemala. Vanuit daar bezocht Ron (22 jaar lang!) verschillende koffieboeren in Midden en Zuid-Amerika. Nu, sinds 3 jaar, woont Ron weer in Nederland samen met zijn vrouw en hun twee kinderen. Hij werkt nu als MVO-adviseur voor het CBI. Dit is zijn koffieverhaal! 

Ron’s liefde voor Latijns-Amerika begon in Mexico. “Aan het einde van mijn studietijd heb ik een jaar in een Indiaans dorp in de bergen van Zuid-Mexico gewoond. Dat was voor mijn studie Archeologie en Cultuurgeschiedenis van Indiaans Amerika. Daar in het dorp woonden ook veel kleine koffieproducenten. Van dichtbij maakte ik mee toen al mee hoe de Mexicaanse overheid probeerde om koffieproductie te stimuleren. Alleen ging dat met kredieten, hoge rentes en gebrekkige technische ondersteuning. Ik vond het best gek dat ik de luxe had om daar een jaar te zijn voor mijn studie, terwijl de lokale koffieproducenten die keihard werkten nauwelijks rondkwamen. Ik wist toen nog niet zoveel van koffie, maar naarmate ik er meer over leerde, waardeerde ik het product meer en werd ik er nieuwsgieriger naar.” 

Waar het allemaal begon: een vacature in de krant   

Na zijn studie kiest Ron ervoor om zijn dienstplicht te weigeren. Tijdens zijn zoektocht naar een baan wijst zijn zwager hem op een vacature in de krant van SOS Wereldhandel, zoals Fairtrade Original in het begin heette. “De organisatie zocht een erkend gewetensbezwaarde voor de afdeling Projecten Latijns-Amerika en Koffie. De functie sprak me direct aan, omdat ik zo een relatie kon blijven houden met Latijns-Amerika. Ook met koffie kon ik mij identificeren; ik had gezien hoe moeilijk het was voor de Mexicaanse koffieboeren. Onrecht en sociale rechtvaardigheid zijn altijd thema’s geweest die ik belangrijk vind. In 1992 startte ik bij S.O.S. Wereldhandel vanuit Culemborg.” 

Ron ‘on tour’   

“In 1992 was ik assistent Projectmedewerker Latijns-Amerika en Koffie. In 1996 nam ik de functie van projectmanager van een collega over en werd ik Business Consultant voor Latijns-Amerika. In die rol mocht ik handelspartners gaan bezoeken, voor zowel food (koffie), als non-food. Ik stelde de toenmalige directeur voor om mij in Guatemala te stationeren. Ik was ervan overtuigd dat de Fair Trade Organisatie, nu Fairtrade Original, haar dromen kon realiseren, maar naar mijn idee zou dat niet gebeuren als we onze plannen enkel vanuit Culemborg uitwerkten. We moesten de lokale context beter leren begrijpen. Vanaf dat moment heb ik vanuit Guatemala gewerkt en producenten in Midden- en Zuid-Amerika bezocht. Twee keer per jaar ging ik terug naar Nederland, om daar telkens een maandlang op kantoor te werken.” 

”In mijn tijd hebben we bij de Grupo de las Catorce een mooi project opgezet. De Grupo de las Catorce was een afsplitsing van coöperaties die vroeger bij Fedecocagua, de eerste handelspartner van S.O.S. Wereldhandel in Guatemala, aangesloten waren. Bij één van de lidcoöperaties hebben we een natte verwerkingsinstallatie kunnen laten bouwen, zodat er bij de verwerking van koffiebessen minder water werd verbruikt. De financiering hiervoor was afkomstig van de Provincie Flevoland. Dit soort ondersteuningsprojecten waren er toen dus ook al!”  

Ontwikkeling in de koffielanden   

‘Als ik kijk naar Guatemala, vind ik het mooi om te zien dat de waardering voor het product koffie in het land zelf ook is toegenomen. Het wordt niet langer uitsluitend als exportproduct gezien, maar ook lokaal wordt steeds meer koffie gedronken. Dat zag je eerder ook al gebeuren in landen zoals Honduras, Nicaragua en Peru. In Guatemala worden de koffiebessen in sommige dorpen soms nog door hele kleine koffieproducenten volledig met de hand gewassen, te drogen gelegd en de slechte bonen er met de hand uitgepikt. Dit is eerder uitzondering dan regel, maar het illustreert wel hoeveel persoonlijke aandacht koffieboeren hebben voor hun product. En dat proef je!  

Trots op pioniersrol   

‘Fairtrade Original is op verschillende momenten echt een pionier geweest in de koffiesector. Denk alleen maar aan Café Costa Rica Directo, dat was echt een statement in die tijd. Café Costa Rica Directo was het eerste koffiemerk dat werd ontwikkeld, geroosterd, gebrand en verpakt in het land van oorsprong: Costa Rica. We lanceerden deze koffie groots in Nederland. Het was natuurlijk vooral een symbolische actie waarmee we duidelijk wilden maken dat zo lang Europa hoge importtarieven bleef innen, producenten nooit een eerlijke kans kregen om met een product de markt op te komen. Dit vind ik een prachtig voorbeeld van het activistische Fairtrade in het verleden! 

Toekomstdroom   

‘Ik hoop voor de toekomst dat steeds meer consumenten zich verdiepen in eerlijke koffie. Het is eigenlijk gek dat veel consumenten niet weten hoe een product dat ze dagelijks consumeren tot stand komt en wie er allemaal bij betrokken is. Gelukkig zie ik de laatste jaren dat consumenten steeds enthousiaster worden over koffie. Ikzelf ben nog opgegroeid in een tijd waarin grote koffiebranders zoals Douwe Egberts de markt domineerden. Veel meer opties dan een Rood-, Zilver en Goudmerk waren er eigenlijk niet, en de meeste koffie werd als gemalen koffie verkocht. Nu zijn er zoveel koffiesoorten, koffiebedrijven en koffiestart-ups… maar je kunt natuurlijk wel raden welke organisatie voor mij de echte pionier is en blijft als het over eerlijke koffie gaat!’