Lotje Kaak is 90% van haar tijd bezig met ontwikkelingen in de koffieketen

Functie: Development Manager   

Werkzaam bij Fairtrade Original: sinds 2016   

Dag in dag uit houdt Lotje zich bezig met het verder ontwikkelen van de koffieketen. Zo belt ze bijvoorbeeld met koffiecoöperatie Red Ecolsierra uit Colombia en reist regelmatig af naar Oeganda om koffieboeren te bezoeken. Lotje: “Ik ben erg actiegericht ingesteld en vind het fijn om aan de implementatiekant te zitten. Niet alleen met ons concept richting een Leefbaar Inkomen, maar ook met de koffieprojecten die wij doen, maken we het effect op het inkomen van de boeren meetbaar. Ik wil andere bedrijven inspireren om op eenzelfde manier te werken.” Dit is haar koffieverhaal! 

Al 6 jaar werkt ze als Development Manager bij Fairtrade Original. 90% van haar tijd is ze bezig met ontwikkelingen in de koffieketen van Fairtrade Original. “We werken met koffiecoöperaties in vijf verschillende landen. Met sommige coöperaties werken we al heel lang samen, bijvoorbeeld met Fedecocagua uit Guatemala. Cooparm uit Peru is onze nieuwste partner. Ik steek niet alleen veel tijd in het vinden van nieuwe samenwerkingspartners, maar ook in het relatiemanagement met bestaande partners. En in het ontwikkelen en managen van de verschillende impactprojecten op locatie. Sinds 2021 heeft Fairtrade Original een nieuwe missie: we gaan een Leefbaar Inkomen Referentieprijs betalen, tenzij de marktprijs hoger is. Ik bekijk hoe we deze missie kunnen waarmaken binnen onze vijf bestaande koffieketens in Guatemala, Peru, Colombia, Oeganda en Nicaragua.” 

Leefbaar inkomen referentieprijs en meer    

“De core business van Fairtrade Original is het inkopen van koffie. Samen met Fairtrade International onderzoeken we wat de Leefbaar Inkomen Referentie Prijs per boer is. Deze prijs is per boer verschillend, omdat het afhangt van de lokale situatie. Per boer wordt gekeken wat de prijs per kilo koffie moet zijn, voor een leefbaar inkomen voor het gezin.” 

Toch kom je er niet met alleen met deze prijs, zegt Lotje. “Hoewel Fairtrade Original hiermee voorop loopt, is er meer nodig dan alleen de prijs. Zo hangt de prijs samen met efficiënt boeren, en geldt er een minimaal productiviteitsniveau. Voor een leefbaar inkomen in Oeganda geldt bijvoorbeeld een productiviteitsniveau van 1000 kilo per hectare. De boeren waar wij mee werken, oogsten momenteel ‘slechts’ 300 kilo koffie per hectare. Dit betekent dat er flink geïnvesteerd moet worden in het verbeteren van productiviteit, daar werken we samen aan. Dit doen we door middel van verschillende projecten, die wij samen met de coöperatie initiëren. We gaan vervolgens op zoek naar de juiste experts om ons hierbij te helpen en naast eigen investeringen ook externe fondsen aanvragen.” 

Koffieprojecten   

“Een mooi voorbeeld is een project voor onze koffiecoöperatie La Red Ecolsierra in Colombia. Zij kunnen hun koffie nu met biologische compost verbouwen, na een investering in een compostfabriek waar de cooperatie haar eigen compost produceert met lokale materialen. Compost is erg duur en een belangrijke kostenpost voor de boeren, dankzij de investering drukken we de productiekosten. De compost is zelfs samengesteld met voedingstoffen voor die specifieke grond.” 

“Een ander project is ons cacaoproject in Colombia. Koffieboeren in de laagstgelegen gebieden hebben cacaoplantjes en training gekregen, zodat ze naast koffie ook cacao kunnen verbouwen. Hun koffie-inkomsten zijn de laatste jaren hard teruggelopen, omdat ze te maken hebben met klimaatverandering en daardoor veroorzaakte ziektes en plagen. Dankzij het project zijn ze minder afhankelijk van koffie en verdienen ze een additioneel inkomen.” 

Impactvolle koffiereizen   

“Koffieboerderijbezoeken zijn erg nuttig om de context beter te begrijpen en te zien waar koffieboeren behoefte aan hebben. Zo was ik in mei 2022 in Oeganda, om te ondersteunen bij de start van nieuwe projecten die we daar gaan opzetten. We hebben de grootste uitdagingen en daarmee de behoeftes in kaart gebracht. Zoals hoe we inkomens- en regeneratieve landbouwprojcten kunnen gaan implementeren.” 

“Dit proces begint bij het inzichtelijk maken van wat er op een boerderij inkomt en uitgaat. Welke stappen er genomen moeten worden om een ander niveau te bereiken. Vooral jongeren hebben behoefte aan het creëren van die bewustwording. Zij willen begrijpen wat er speelt in de onderneming en meer waardering voor eerlijke koffie. Dat willen wij ook. Wij kopen slechts een deel van hun koffie op. We vinden het belangrijk dat ook andere afnemers en consumenten zich bewust worden van de voordelen van een leefbaar inkomen.”  

Boerderijbezoeken in Colombia    

Het meest intensieve contact heeft Lotje met Red Ecolsierra in Colombia. “Iedere keer als ik daar ben, ben ik onder de indruk. De koffieplantages liggen in een gigantisch werelderfgoed natuurgebied. De koffieboeren zijn extreem trots op hun koffie en hun afzet brengt de natuur geen schade toe. Ze planten zelfs nieuwe bomen om de natuur te behouden. Eén bezoek blijft me het meest bij. Toen ik Edwin ontmoette op een koffieplantage op een bergrug van de Sierra Nevada. Hij is halverwege de twintig. Waar de meeste jongeren in Colombia niet in koffie willen werken, werkt hij met liefde en trots met zijn hele familie in het koffiebedrijf van zijn vader. Edwin’s doel is om de allerhoogste kwaliteit koffie te behalen. Zo inspirerend!”